Welkom bij LinuxZOB : “Linux in Zuid Oost Brabant” :
Linux is een besturing systeem, net zoals windows dat is.
Wat is Linux ? Zet een computer of laptop aan, en ervaar : het ziet er anders uit. En nog mooi ook. Het heeft ook van die vensters, het reageert op m'n muis en toetsenbord. Maar het is toch anders dan wat je gewend bent !?
Mmmmmm, daar wil je dan toch meer van weten ?
Dat kan meteen :
Begin op startpage.com,
en zoek daar maar eens naar “Linux Mint Cinnamon”, of “Linux Mint XFce”, of “MX Linux”, of Ubuntu.
En, ook leuk, zoek het zelfde maar eens in youtube.
En zoek er daar ook eens een demo van.
En hier staat het ook : HCCZOB Linux uitleg
https://www.fosslinux.com/50836/install-linux-mint-alongside-windows.htm
Windows op je computer ken je al. Linux er op kan dus ook.
Wat dacht je van Linux en Windows ? Dat kan dus ook. Waarbij je bij het computer opstarten kiest waarmee je wilt gaan werken. Deze dubbele installatie is zo ongeveer de standaard.
Linux is moeilijk
Ja. Dat is het. Want een computer is nog steeds het moeilijkste stuk gereedschap dat ons allen ter beschikking staat. En daarmee goed omgaan, dat moet je leren. En dat betekent : weten waarvoor je een computer wilt gebruiken, ermee beginnen, investeren in kennis, studeren, lezen, afkijken van anderen, leren van elkaar, meters maken, op internet zoeken en de uitleg op youtube weten te vinden. Het mooie hiervan is dat je gaande weg thuis raakt in dit goed gestructureerde en gedocumenteerde besturing systeem. Het is nog legaal gratis ook ! Wat dat moeilijk betreft : met wat geduld en hulp zou het zowaar best eens makkelijker dan verwacht kunnen blijken te zijn.
Windows is moeilijk
Nee zeg, daar is niets moeilijks aan. Iedereen heeft het en iedereen kan het. Het volstaat om achter de muis aan te schuiven en dan gebeurt precies dat wat we graag willen. Er is geen aanleiding om in de handleidingen te duiken. Het is geheel begrijpelijk dat alle data die we zelf maken met deze pc eigendom wordt van de programma makers. En dat ze digitaal met al ons werk meekijken is natuurlijk in ons eigen belang, want daar wordt de software alleen maar beter van. De superkrachtige virusscanners en malware oprollers houden de boeven buiten de deur en daar hebben we graag wat computer energie, vrije tijd en extra euro's voor over. En al die amusante pop-ups in dit goed betaalde besturingssysteem vinden we leuk.
Blijft de vraag waarom Menno met zijn SchoonePc punt en Linux zo razend populair is …
In ieder geval :
https://opensource.com/article/22/1/linux-sustainable-os
https://www.compusers.nl/linux/deel-4-waarin-linux-verschilt-windows
Gewoon beginnen, nadat dit verhaal je daartoe heeft weten te motiveren.
Beginnen met Linux. Hoe doe je dat ? Begin met kennis opbouwen !
Nuttige informatie vindt je :
Met muis en toetsenbord, vanuit een keurig programma menu je keuzes maken, programma's starten en gebruiken, enzovoort.
Een deel kun je al uitproberen met een vanaf een USB Stick live draaiende Linux. Na een echte installatie kun je helemaal aan de gang.
Er zijn heel veel programma's beschikbaar, zoals voor :
Linux is er in het nederlands. Ja. En … het is er in bijna elke taal. Kwestie van installeren en aanzetten.
Het gratis Libre Office
Jazeker.
Als ze hulp krijgen met het installeren en beginnen.
Als ze het alleen maar hoeven te gebruiken.
Linux brengt rust, duidelijkheid en stabiliteit :
Het Werkblad bestaat uit
Alles is naar eigen wens in te stellen en aan te passen.
Er kan zelfs een andere werkblad omgeving geïnstalleerd worden.
Werkblad handigheden :
Waar staat wat ? :
Dus :
Linux is efficiënt
En Linux gebruikt de slash / in de map paden. Net zoals de URL's in de internet bladeraars. Dat windows kwam daarna pas en was meteen al eigenwijs, moest wat anders en ging dus verder met de back slash \
Alweer een voorbeeld van windows eigenwijzigheid en minder efficiëntie : het is een overbodige lettergreep meer.
Bestanden bladeraars :
Algemeen :
Bekijk er de instellingen van !!!
Als je je pc/laptop multi boot hebt gemaakt, dan biedt dat wat mogelijkheden !
Boot ? Dat is Engels voor opstarten ! Zoals al gezegd kan dat dus. Kiezen of je opstart in windows of in Linux. Die dus naast elkaar geinstalleerd zijn op je pc/laptop. Das mooi.
Voor als je zowel windows als Linux op je pc hebt :
Linux kan heel veel soorten bestanden openen.
De lees en schrijfrechten mogelijkheden liggen vast in het gebruikte bestandssysteem.
Linux bestandssysteem :
Linux rechten kenmerken :
r = Read w = Write x = eXecute d = directory -rw-r--r-- -rwxr-xr-x drwxr-xr-x En verder : l = link + = acl t = sticky bit
Alles :
Linux is met deze mogelijkheidheden zeer goed en veilig op slot gezet.
Hoe maak je er gebruik van ?
Wat gebeurt er met uw computer gedrag en uw data binnen :
Linux :
Oh ja, die. Dat is waar. Er is een 'virus', dat voorkomt op zowel windows als Linux. Iets wat in staat is om mee te kijken, dingen in de computer in te voeren en het functioneren van de computer op diverse manieren kan beinvloeden. Meestal bevindt dat gevaar zich tussen de monitor en de rugleuning van de computerstoel … Daar moet je inderdaad voor oppassen. Dat die geen ongewenste dingen doet …
En waarom zijn er in Linux geen virussen mogelijk, en in windows wel ?
Linux heeft geen :
Hebbu ze nog. Die floppy's van lang geleden ? En staat er nog wat zinnigs op ? Dan kopieer je dat toch naar een moderne opslag plek. Wat zegt u ? Dat gaat niet meer met windows ? Waarom niet ? En u heeft ook geen floppy drive meer ? Ook niet op een oudere computer ? Doet die het niet meer ? Oh, waarom niet ? Is er wat stuk dan ?
Dan zijn er nog usb floppy drives. Voor een paar centen kijk je tot meer dan 30 daar terug in je eigen computer data. Doen !
En ja. In Linux doen de floppy drives het nog. Tuurlijk doen ze het. Als de floppy's het zelf nog maar doen. Dat wordt na verloop van tijd wel steeds spannender, dus …
Als de hardware mannen er niets meer mee kunnen en de winkel zegt “daar moet een nieuwe in, doet u maar zo een nieuwe SSD !”, dan blijkt die disk onder Linux gewoon uitleesbaar. Alle bestanden (in dit HCC ZOB voorbeeld van even geleden) kwamen zo weer tevoorschijn.
Eigenaar helemaal blij. Ik ook … Alweer …
Linux kan heel goed over weg met USB apparatuur. Probeer het maar uit.
Veilig verwijderen :
De Terminal is dat venster, waarin je commando's kunt intypen, waarna er van alles kan gaan gebeuren.
Voor de beginners : om met Linux te beginnen heb je 'm niet nodig. Het normale computeren kan allemaal met muis en toetsenbord.
De basismogelijkheden van de terminal gebruiken vanuit een handleiding is echter niet moeilijk. Het is zelfs leuk !
Probeer het eens en laat je verrassen !
Open de Terminal (CTRL -T) en type in, elk commando een voor een, en bevestig dat steeds met een Enter :
Als je (*) al foto's hebt in de map fotoos, dan is dit vervolg ook leuk en leerzaam :
(* vervang jijzelf met jouw voornaam, als dat tenminste ook je gebruiker account is)
*[JjPpGg] ???? : Zo vang je de hoofdletter gevoeligheid af. Jpg jpg JPG…, het wordt allemaal gevonden.
Heb je ook raw fotoos ? Met bijvoorbeeld de canon extensie CR2 ?
Die laten zich hernoemen met het programma 'exiftool'.
met dit commando :
exiftool '-filename<CreateDate' -d '%Y_%m%d_%H%M%S-c.le' -ext cr2 .
En dan deze nog. In het menu vindt je de systeem info. Dat voert dit commando uit. En u mag kiezen :
Handigheden :
Dit geldt voor de terminal in Linux Mint
Selecteer (met de linker muis knop) en plak (met de middelste muis knop) onderstaande regels in de terminal. De woorden achter 'alias' wordt dan een door jou zelf gemaakt commando. Hieronder mijn favoriete variaties op het ls commando. Daarmee bekijk je wat er in de huidige directorie zit.
# variaties op het commando 'ls' alias f="ls -lF --color=never" alias c="clear" alias cf="clear; ls -lF --color=never" alias d="ls -l --color=never | grep '^d'" alias fd="ls -lF --color=never" alias lsdr="ls -ltcr --color=never" alias lsdra="ls -ltcra --color=never" alias lsd="ls -ltc --color=never" alias lsda="ls -ltca --color=never" alias lsn="ls -lF --color=never | sort +8 -9" alias lsnr="ls -lF --color=never | sort -r +8 -9" alias lsp="ls -lF --color=never | sort +0 -1" alias lspr="ls -lF --color=never | sort -r +0 -1" alias lss="ls -lF --color=never | sort +4 -5 -n" alias lssr="ls -lF --color=never | sort -r +4 -5 -n -r" c : clear d : directory f : files n : naam p : protectie (de lees en schrijf rechten) s : size r : reverse = volgorde andersom # commando's voor het hernoemen van foto bestanden met jpg en cr2 extensie. # de programma's jhead en exiftool moeten geinstalleerd zijn # de bestandsnaam wordt samengesteld op basis van de exif data in het fotobestand. # jpg wordt jpg alias fotonaamjpg='jhead -n%Y_%m%d_%H%M%S I*[JjPpGg]' alias fotonaamcr2="exiftool '-filename<CreateDate' -d '%Y_%m%d_%H%M%S%%-c.%%le' -ext cr2 ."
Door deze aliassen in specifieke configuratie bestanden te zetten, zullen ze altijd meteen in de terminal beschikbaar zijn. Daarover later meer …
Linux Terminal handleidingen
Hoe bepaal je of je met Linux beter af bent dan met windows ?
In ieder geval : Kies het gereedschap dat u past …
Vergelijk het eens met gereedschap kopen in de bouwmarkt …
Het begint bij de vraag wat je wilt of moet doen. En met wat je niet wilt.
Samenvatting :
Hij heet Tux. Bedacht door de uitvinder van Linux : Linus Thorvalds. Tel daar Unix bij op, en je krijgt Linux met Tux.
Zie
Nog niet …
Wacht maar …
Sites zoals deze helpen je op weg :
En wil je nog meer weten ? :
Nog meer Linux Leesvoer :
Ja.
Wat dacht u dan waar het op zou draaien ?
Wat draait er in de wereld op Linux ?
Downloaden
Linux kun je gratis legaal en betrouwbaar downloaden
Op DVD-RW of USB Stick zetten
op een DVD-RW of usb stick schrijven
(DVD-RW is groen : Herschrijfbaar !!! Doen !!!
Linux opstarten zonder te installeren
en daar dan vervolgens je pc mee opstarten. Dat heet het live draaien van Linux. Er verandert hierdoor niets aan de computer.
Linux uitproberen
Je kunt nu de hele desktop en de beschikbare programma's in het menu uitproberen.
Linux afsluiten
Als je klaar bent met kennis maken met Linux, gewoon met muis en menu het programma afsluiten, en de instructies op het scherm volgen.
Er is niets veranderd aan de pc
Door deze wijze van kennismaken verandert er dus niets aan de pc.
Met Live Linux je windows bestanden redden
Met zo een live draaiende Linux op je pc kun je ook nog eens mooi bij je windows bestanden. Handig als die weer eens gecrashed is, of door virustoestanden op slot zit. Je kunt dan dus je windows bestanden op een externe disk of 2e usbstick schrijven en ze zo dus redden.
Linux doet het uitstekend op nieuwe computers. Maar in het gevarieerde aanbod zijn ook versies beschikbaar waarmee je oudere computers goed mee aan de gang kunt houden.
Linux is beschikbaar in diverse smaken. Zo een Linux variant noemen we een “Linux Distributie”. Er is dus wat te kiezen :
Zo mooi dat Linux.
En de oudere 32 bit computers ? Daar zijn nog steeds Linux varianten voor beschikbaar.
Bij de HCC ZOB hebben we Linux Mint als standaard gekozen. Linux Mint Cinnamon is de uitgebreide versie, en zijn kleine broer is Linux Mint XFce.
Linux Mint Info op het internet :
Een goed alternatief is MX Linux.
De MX Live USB sticks hebben zelfs de mogelijkheid om er bestanden op op te slaan, terwijl hij gebruikt wordt om MX Linux Live te draaien. Dat is handig ! Zo heb je een geheel werkend besturings systeem op een usb stick in je broekzak ! Wel even de handleiding zoeken, goed lezen, en de video kijken !
MX heeft dus diverse versies.
Zeer de moeite van het bekijken en proberen waard.
Linux MX Info op het internet :
De site met alle Linux distributies is Distrowatch.com
GPL = Gnu Public Licence
Hierin is vast gelegd :
FOSS : Free Open Source Software
De Linux programma's zijn beschikbaar op speciale servers op het internet. Je kunt binnen je Linux beheer vaak zelf kiezen welke je wilt. Natuurlijk neem je dan een Nederlandse server.
Linux software is open bron.
Dat betekent dat alle software beschikbaar is met de door de programmeurs geschreven code. Daardoor kunnen anderen de kwaliteit controleren en verbetervoorstellen aandragen.
Velen kunnen bijdragen aan het verbeteren. Daardoor gaat dat erg snel. Problemen zijn zo opgelost. Kwestie van de updates bijhouden, en het komt weer goed.
Het kan op een
Linux draaien kan met of zonder installeren.
Linux installeren kan dus naast windows op één pc of laptop.
Het lijkt verstanding om in te leren op een 'oefen' computer.
Linux draait ook nog steeds goed op computers van meer dan 10 jaar oud. Das best groen !
Lees je in, bijvoorbeeld op :
Er zijn winkels en webshops :
Voordat ik het vergeet:
DE Linux USB Stick
Dat begint dus met zo een Linux USB stick (of DVD). De computer moet juist worden ingesteld, zodat hij vanaf de USB Stick kan starten. Linux gaat dan draaien op de programma's op de stick, en op het geheugen van de computer. Op de hard disk gebeurt dus nog niets. Een van de mogelijkheden die deze live draaiende Linux altijd biedt, is om te gaan installeren.
Maak een installatie plan
Op welke computer ga je met Linux aan de gang ? Je enige echte goede, of een tweede ? Of een oudere computer ? Of die van iemes anders ??
Wat wil je gaan doen met de computer
Als windows er opstaat, blijft dat er op of gaat het er af.
Hoeveel hard disk ruimte geef je aan Linux. Hoeveel moet er over blijven voor windows.
Mijn ervaring hierover is gebaseerd op Linux Mint Cinnamon, Linux Mint XFace en het daarbij installeren van MX Linux.
Zie
De programma's worden aangeboden vanuit een goed georganiseerde bibliotheek. Ze zijn door de makers gecontroleerd. Alleen betrouwbare programma's komen er in.
De bibliotheek is gekoppeld aan die programma bronnen.
Programma's installeren kan op verschillende manieren :
Er wachten heel veel mooie programma's op je in de Linux programma bibliotheek.
Audio en video codecs
Ja
Aanzetten tijdens de installatie en anders instaleren vanuit het Linux menu.
Nieuwe software :
Update
Upgrade
Linux updaten en upgraden kan op verschillende manieren :
LTS: Long Term Support :
Dat wordt prachtig uitgelegd op: Computertotaal - Overstappen op linux
Linux Stuurprogramma's :
Tip voor als er iets niet werkt:
In de basis volstaat
Daarna wordt van belang :
Er is nog veel meer mogelijk.
Linux Cursus
—-
De Terminal is dat venster, waarin je commando's kunt intypen, waarna er van alles kan gaan gebeuren.
Zie deel 1, eerder op deze pagina.
Moeilijk om mee te beginnen, maar ook een zeer krachtig gereedschap om de computer opdracht te geven voor jou nuttige dingen te doen.
Omdat het zoveel toegevoegde waarde geeft boven het achter de muis aan schuiven. Je hebt wat te leren, maar dan kun je ook wat. Klussen die met de muis moeilijk zijn, blijken ineens praktisch uitvoerbaar met weinig muis klikken.
De Linux Terminal cursus vindt je hier :
De Terminal is ook te gebruiken om tekst bestanden te schrijven of aan te passen. De escape toets is hierbij de versnelling pook, waarmee je schakelt naar het commando's maken van letters.
En dan is er ook nog de RaspBerry Pi mini computer. Die heeft zijn eigen Linux versie. Voor een paar centen heb je een prachtige oefen computer. Je hangt er een hdmi monitor en een USB muis en toetsenbord aan, een sd kaartje erin (de harddisk) en je bent los in Linux. Te koop bij een leuke webwinkel in de buurt. Zie RaspBerry Pi Info
Voor deze mini computers met Linux zijn verschillende specifieke toepassingen beschikbaar, zoals domotics, motioneye (ipcamera's), enzovoort.
En … bedenk dat dit scripten kan, maar helemaal niet hoeft. Lekker Linux muizen en zo computeren kan en mag. Helemaal goed !
Het betere gereedschap voor windows gebruikers is van 'anderen'. Gratis :
Windows gebruikers advies :
Over deze Linux kladblok op het internet
Welke hulp wordt er geboden bij LinuxZOB ?